Mediaknipsel: clash in de klas.
- Véronique Verhelst
- 29 nov 2022
- 3 minuten om te lezen
De polarisatie is voelbaar tot in onze scholen
Je kunt je identiteit toch niet thuislaten?
Een atheïst voor de klas
We kunnen er niet meer omheen: de hele woke-discussie heeft iedereen in de ban. Iedereen wordt ermee geconfronteerd. Elke presentator moet rekening houden met zijn woordgebruik wanneer hij of zij een menigte toespreekt. Oude vriendenkringen herbekijken de manier waarop 'het vriendschap' voortaan met elkaar communiceert wanneer er een 'andersculturele' kameraad - soms al jaren - in hun groep zit. Menig leerkracht ziet de bui met angst in het hele lijf al hangen ...
Leerkrachten gaan het minst in dialoog over levensbeschouwelijke verschillen. Meer dan een derde gaat daar zelfs nooit op in. (Sari Verachtert, onderzoekster van het Centrum voor Politicologie van de KU Leuven.)
Om eerlijk te zien, wie kan hen dit kwalijk nemen? Leerkrachten hebben leerdoelen te volgen, geven les in hun specifieke vakken en worden murw geslagen met allerlei administratieve zijtaken. Moeten ze nu werkelijk allemaal specialist worden op extreem korte tijd in het hele woke-gebeuren? Ik ben overtuigd dat dit niet hoeft. Sterker nog: ik raad het ten stelligste af. Ik moet me als leerkracht Nederlands, ook niet moeien met het wiskundige of wetenschappelijke deel van de opleiding van de leerlingen. Daarnaast heb ik me nooit zelfzeker gevoeld in het vak geschiedenis. En meer nog, ik voel me niet eens Vlaming of Belg, ik voel me eerder Europees. Dus welke cultuur moet ik nu gaan verdedigen of kaderen?
Een nationale identiteit kon maar geboetseerd worden door middel van het bezitten van een ‘eigen’ verleden waarop men trots kon – moest – zijn. (Frank Saenen, leerkracht, 2022)
De leerkracht als niet-alwetende
Ontwikkelingen zoals Black Lives Matter of #MeToo worden bijna onvermijdelijk tegen het licht van personen, gebeurtenissen, vanzelfsprekendheden en evoluties uit een nabij of verder verleden gehouden. (Saenen, 2022). Frank Saenen stelt het in mijn ogen correct voor. De zaken uit het verleden dienen gezien te worden in het licht van die tijd. Het gehanteerde referentiekader is een cruciaal element om het gebruik van bepaalde woorden of gebruiken te verklaren.
In mijn persoonlijke opinie vind ik het niet wenselijk om in het wilde weg meningen, die soms nog niet helemaal gevormd zijn, te gaan verkondigen als waarheden. Zelfs om te modereren voel ik me niet de meest bekwame wat dit onderwerp betreft.
Heb ik respect voor onze cultuur? Ja.
Heb ik respect voor andere culturen? Ja, evenveel zelfs.
Begrijp ik onze cultuur volledig? Nee.
Begrijp ik alle andere culturen? Nee, totaal niet.
Wie ben ik als toekomstig leerkracht Nederlands om me aan zo een debat te wagen in de klas? Voor mij is deze rol weggelegd voor mensen die zich hierin verdiept hebben, specialisten uit de cultuurwetenschappen of geschiedkundige trajecten. Zij hebben hier al vaker en grondiger over nagedacht en kunnen dit ook beter kaderen. Zij kunnen een gesprek 'neutraler' begeleiden met kennis van zaken. Anders verzeil je, zoals collega Saenen het zo beeldend formuleert, in een situatie waar geschiedenis als een shoppingcenter aanzien wordt.
Een te verwachten kritiek op elementen die eerder in deze tekst aan bod zijn gekomen, is dat aan jonge mensen zo de indruk kan worden gegeven dat geschiedenis als een grabbelton kan worden gebruikt waaruit iedereen dat narratief kan halen dat hem of haar het beste uitkomt, of wat het minst oncomfortabel aanvoelt. Geschiedenis als een shoppingcenter. (Frank Saenen, 2022)
Als je dat toch poogt te doen, loopt je het risico, als lesgever, om de 'historische en actuele feiten' te verklaren aan de hand van zelf samengeraapte kennis en herkenning, én vooral vanuit je eigen perspectief. Alsof elke leerkracht het licht gezien heeft en de waarheid in pacht heeft om te verkondigen als (semi-)waarheid aan al zijn of haar leerlingen.
Dat kan toch niet de bedoeling zijn ...
Daar wordt toch iedereen nog meer misnoegd van? ...
Leerkracht, blijf bij uw leest
Je kan en moet je eigen identiteit inderdaad niet thuislaten, maar kunnen we nog gewoon les volgen als mens i.p.v. als lid van een specifieke cultuur? Mag 1+1 nog gewoon 2 zijn in de wiskundeles? Laat het culturele debat maar over aan wie er kaas of vijgen van gegeten heeft. Durf dat ook toegeven aan je leerlingen in plaats van zelf iets uit te vinden.
Dán toon je in mijn ogen het grootste respect voor alle culturen.
Bucketlist: check!
Artikel in pdf hieronder:
Gerelateerde artikels:
Brainstormmap voor dit artikel:
discussie - angst - complexe wereld - geen Belgische identiteit - mix culturen - tegenstelling met China - collega-leerkrachten - schoolvisie - lestijd - expertise geschiedenisleerkracht/vak culturele ontwikkeling - niet aan ons - wij ook niet de geschiktste moderator.
Comentarios